Trilemma van Agrippa

 Bij de voorbereiding van dit Blog heb ik mijn gedachten laten gaan. In wezen hangt het van de schrijver af of hij zorgt dat de waarheid van een stelling wordt aangetoond of juist niet. De beargumentering stopt wanneer de schrijver dat wil. Agrippa heeft als beste vriend van Augustus wel een streepje voor bij mij, maar zou hij een voorkeursbehandeling willen, en wat heeft Erik de Groot in dit tijdperk nog te maken met de vrienden van Augustus van toen. Agrippa kennende zou hij zelf niet willen dat ik zou liegen of de waarheid zachter maken om hem te ontzien. Sterker nog, hij zou het me, als eerbare Romein,  kwalijk nemen. Dat is duidelijk. Daar hou ik van. Duidelijkheid. 

Dit is mijn commentaar over het Trilemma van Agrippa: Mensen die zeggen dat er geen "De Waarheid" is, plaatsen zich op een elitair podium maar zeggen daarmee ook dat ze wel "De Waarheid" acceptabel vinden dat er geen waarheid is. Met andere woorden deze moralistische filosofen zeggen zelf dat ze leugenaars zijn, en dus kunnen we hun mooie meningen met een gerust hart naast ons neer leggen.

Sorry Agrippa, het zijn harde woorden maar het troost je misschien dat ik er 2.000 jaar over heb moeten denken voordat ik een weerwoord kan formuleren op je stelling. 

Agrippa en democratie

 Democratie betekent dat door een meerderheid van stemmen een besluit wordt uitgevoerd. De meest correcte vorm van democratie is een volksreferendum waarbij iedereen stemt. In de moderne tijd zou het mogelijk moeten zijn dat volksreferendums algemeen gebruik worden door het mogelijk te maken te stemmen vanaf je computer of smartphone. Iedereen is echter nooit iedereen geweest. Criminelen worden vaak uitgesloten en er is een leeftijdsgrens. Maar kunnen we wel zeggen dat democratie een rechtvaardig systeem is als een meerderheid van 50,1% besluiten neemt waar 49,9% het niet mee eens is. Zoals we hebben gezien met het besluit van het Verenigd Koninkrijk om uit de Europese Unie te stappen. Ook zien we dat het volk, Jan Hagel, sterk onderhevig is aan de waan van de dag en dat die waan van de dag weer wordt voorgeschreven door de media. Wat er op neer komt dat wie de media controleert eigenlijk regeert. Daarnaast menen "wijze mensen" dat het volk, niet iedereen maar toch behoorlijk veel, de reikwijdte niet kan overzien van een besluit en daarvoor niet handelingsbekwaam moet zijn. We zien dan ook in alle democratieën dat er een gekozen volksvertegenwoordiging is die regeert. Ook daar zien we dat een meerderheid van 1 stem doorslaggevend is in de stemming. En zo kan een land rustig 8 jaar geregeerd worden terwijl 49% van de bevolking niets heeft in te brengen. Volksvertegenwoordigers zijn echter ook niet vrij van externe invloeden. Een envelop met inhoud, een belofte van een mooi baantje, of die gratis vakantie naar Hawaï. Ook zijn er lobbyisten van bijv. multinationals die politici platlopen om hun stem te winnen. 

Democratie is begonnen in Griekenland en wel in Athene en eerst hadden alleen de vrije, mannelijke burgers stemrecht en dan kon je alleen uitkiezen, eigenlijk zoals nu ook, uit een beperkt aantal, voorgeselecteerde kandidaten. Dus ja, wat is democratie? 

Een paar jaartjes verder zien we dat Rome op een punt is gekomen waar zij gaat kiezen of zij geregeerd word door de senaat ( democratisch ) of dat zij overgaat in een monarchie. Een paar jaar daarvoor is Julius Caesar nog vermoord door de senaat om dezelfde reden, maar die senatoren leven zelf ook niet meer.  En nu staat Octavius op het punt gekozen te worden door de senaat als keizer. Keizer Augustus. De senaat weet het nog niet en Agrippa, in zijn rol als volksvertegenwoordiger maar ook de beste vriend van Octavius, houdt een rede om de senaat te overtuigen.

Die ga ik zo lezen. Eerst een boterhammetje eten. Een shaggie roken. Dan dus lezen. En dan uiteindelijk, dan zijn we zo een uur verder, ga ik verder met dit Blog.

Ik heb AI gevraagd wat de beste staatsvorm is en zonder zijn hele antwoord nu te kopiëren en plakken zal ik het even samenvatten ( ik ben nog van de oude generatie die zelf kan denken ). Er zijn 4 regeringsvormen, in mijn ogen zijn dat er dan 2, en de juiste staatsvorm hangt af van de regerende partij. Zelf ben ik voorstander van een totalitair regime, mits dat een wijs en rechtvaardig staatshoofd is. We zien keer op keer dat democratie snel verzandt in de besluitvorming en daardoor eigenlijk nooit echt tot regeren zelf komt. In een steekproef, noem het mijn volksreferendum, is het iedereen het wel eens met mijn mening. Behalve communisten, die Stalin en Putin als God hebben dus dat begrijp ik even niet, en anarchisten die hun vuurwapens van Colt en Smith & Wesson kopen van de aan hun uitbetaalde sociale welvaartsuitkering waarna ze vervolgens in hun Volkswagen busje stappen om te tanken bij Shell. 

Rome heeft een simpele vorm van totalitarisme. De keizer wordt gekozen of benoemd of erft de titel, en doet hij het niet goed dan wordt hij vermoord door zijn eigen lijfwacht die vervolgens ook meestal zijn opvolger maar meteen benoemt. Simpel en zeer doeltreffend. 

Octavius heeft de meeste stemmen al. Hij heeft getoond een krachtig en rechtvaardig leider te zijn en in dat proces ook de meeste van zijn tegenstanders gedood en dat scheelt in het aantal tegenstemmers. Later als hij Keizer Augustus is geworden zal de senaat hem vele titels en functies willen geven die hij allemaal beslist weigert aan te nemen maar na lang aandringen toch accepteert. Als we kijken naar de enorme, enorme hoeveelheid geld die Augustus uitgeeft aan liefdadigheid en evenementen om de Romeinse burgers te vermaken, durf ik wel te zeggen dat die slimmerd gewoon bezig was met een verkapte verkiezingscampagne. Een bekend Romeins gezegde is: "Geef het volk brood en eten" en zelfs nu wordt deze stelling nog gebruikt door politici om hun zin te krijgen.  

Agrippa zegt eerst dat een heerser niet zijn eigenbelang voorop mag stellen. Dat glorie gedeeld moet worden maar dat falen alleen gedragen wordt. Dat er concurrentie onder het volk zal zijn waarbij het voordeel van de buurman als nadeel van zichzelf wordt beschouwd. Agrippa meent verder dat een totalitaire staat zijn bevolking als ondergeschikten ziet. En dat geld, veel geld, klachten kan opheffen. Dat een alleenheerser vaak van de gelegenheid gebruik maakt om zijn tegenstanders of mensen die hij niet mag op te ruimen, dat wil zeggen: de gevangenis, de dood, verbannen. Dat er mensen zullen zijn die een natuurlijke afkeer van een heerser hebben omdat 1. zij het niet zijn en 2. de heerser in hun nadeel regeert. En ook juist het tegenovergestelde, dat er vlijers zullen zijn, naar de mond praters, slijmballen, die alles zullen zeggen en doen wat nodig is zodat de heerser in hun voordeel besluiten neemt. 

Agrippa gaat verder met de opmerking dat een alleenheerser niet zomaar een baantje is maar veel inspanning vraagt van de werker en dat deze dan ook een goede gezondheid moet hebben wil hij zijn functie goed kunnen vervullen. En zo spreekt Agrippa nog een tijdje verder, als de beste vriend van Augustus speelt hij advocaat van de duivel. 

Kortom: Agrippa is voor een alleenheerser maar dan wel mits dit en mits dat. Eigenlijk is zijn rede een handleiding voor hoe iemand moet omgaan met de macht als hij alleen regeert. En wat Agrippa zegt is dat je dan juist niet alleen moet regeren. Een man alleen kan de baas zijn door met ijzeren vuist te regeren maar de geschiedenis en zijn volk zal nooit goed over hem spreken. De contradictie is, zo zegt Agrippa, dat een goede alleenheerser juist niet in zijn eentje regeert maar vanuit delegeren naar, en ondersteuning van, zijn onderdanen. Zeg maar een continue dialoog.

Augustus neemt de raad van Agrippa aan en wordt de meest geliefde heerser van Rome. En natuurlijk worden er onafhankelijk daarvan aanslagen op zijn leven gepleegd die hij dan weer allemaal overleeft. Politiek polariseert. En in de woorden van Tears for Fears: "Everybody wants to rule The World." Maar ja. ze zitten al te zeiken als je ergens op een bankje zit dan ken je net zo goed zorgen dat ze echt iets te zeiken hebben. 

Zonder Agrippa, en zonder al die andere naamloze vazallen, had Augustus nooit kunnen worden wie hij geworden is: De Bouwmeester van het Romeinse Rijk. 

De mariniers van de USA hebben een verplichte lijst van boeken voor iedere rang om te lezen. Ik stel voor dat de rede van Marcus Vipsanius Agrippa verplicht leesvoer wordt voor de hoogste rang.

Train jezelf resoluut om vrede te bereiken

 Er worden veel uitspraken aan de Boeddha toegeschreven. Zo ging dat als je vroeger populair was en eigenlijk nog steeds. Als de Boeddha vandaag de dag had geleefd hadden we echter zeker geweten wat hij wel en wat hij niet zegt omdat zo goed als alles wat iedereen doet, dus zeker een goeroe als de Boeddha, wordt vastgelegd door minstens 20 smartphones van enthousiaste vloggers. Die luxe was er vroeger niet en we moeten vertrouwen op geschriften die soms na honderden jaren pas een orale vertelling registreren van een, toen helemaal, fantasierijke verteller. 

Omdat ik echter verwantschappen zie tussen mij en de Boeddha ( dat durf ik nu wel te zeggen want opsluiten in het gekkenhuis heb ik al gehad ) vind ik mezelf wel de juiste persoon om te kunnen zeggen of een uitspraak authentiek van de Boeddha komt of van een overenthousiaste fan. Voor zo ver ik in reïncarnatie geloof kijk ik niet zozeer naar oude bezittingen zoals de Tibetaanse monniken doen om een reïncarnatie te vinden, maar naar overeenkomsten in karakter en dat meen ik wel aan te treffen in de Boeddha. Overigens vind ik het maar een nep-methode van Tibet want toen ik zelf ook aan die test meedeed koos ik precies dezelfde spullen uit als het kind dat dan de zogenaamde reïncarnatie moet voorstellen. In mijn optiek gooien ze gewoon wat oude troep neer en de oorspronkelijke bezitting wordt opgepoetst waarna een kind, of ieder ander wat dat betreft, automatisch het glimmende voorwerp zal uitkiezen. Gewoon de zoveelste zwendel dus. Maar even afgezien daarvan durf ik vandaag rustig voor de Boeddha te spreken en wat mij betreft mag je er zelfs van uitgaan dat de Boeddha nu tegen je spreekt. In het Nederlands. 

Boeddha is geboren als een prins die beschermd opgroeide en toen hij werd geconfronteerd met de ellende van het leven, afstand deed van zijn kroon en de wereld introk. Hij gaat dan 7 jaar in mediatie als asceet onder een boom zitten. Dat is het uiteindelijk ook niet. En na luxe gekend te hebben en totale armoede, is zijn uiteindelijke leer die van matigheid. 

"Train jezelf resoluut om vrede te bereiken."

Het zou een uitspraak van Bruce Lee kunnen zijn. Als je maar hard genoeg de martial arts traint durft niemand meer met je te vechten. 

De Boeddha bedoelt echter met training, het trainen van zelfbeheersing. En dan niet zozeer dat je niet in woede uitbarst maar het beheersen van wat je eet, van wat je zegt, van je ademhaling etc. Kortom een volledige beheersing van al je handelen. Ik denk dat je daarvoor je eerst bewust moet worden van wie je bent en wat je doet. Dus stap 1 is de bekende Vrijmetselarij uitspraak: "Ken U zelve." Die trouwens origineel afkomstig is van de Tempel voor Apollo in Delfi, Griekenland. Als je jezelf kent dan weet je waar je handelen uit voortkomt en vervolgens weet je ook je verbeterpunten. En daar komen we dan bij de training. De verbeterpunten om een beter mens te worden of, ook weer in Vrijmetselarij termen, de "kubieke steen die past in de Tempel van Salomo." Dit is rond 926 voor Christus in Israël en de Boeddha leeft rond 370 voor Christus in India. Ik kan daar voor de rest geen verband tussen zie anders dan de normale archetypen van Jung. 

Ik denk dat we er rustig van kunnen uitgaan dat als de Boeddha het over training heeft dat hij het dan over meditatie heeft. Met andere woorden mediteer je suf, en dat doen die Boeddhisten wel, en dan vind je vrede, en dan wordt met vrede een staat van harmonie bedoeld waarin je rust hebt van de grote en kleine zorgen van het leven. Oftewel zit maar lang genoeg voor je uit te staren en dan maakt het je allemaal geen ene donder meer uit. Onverschilligheid durf ik het zelfs te noemen. Al komt de Boeddha dan meteen met een andere uitspraak over compassie, wat we kunnen beschouwen als empathie. Daar heeft Jezus het ook vaak over. En over vergeving. Zelf krijg ik er een beetje rare bijsmaak bij als iemand over vergeving begint en zeker zo vaak als Jezus. Dan denk ik toch dat die gast behoorlijk wat fout moet hebben gedaan om maar iedereen op te dringen dat ze moeten vergeven. Ik zie daar geen reden voor. Sterker nog, ik ben een grote fan van het omgekeerde. Maar ik dwaal af.

Mediteren heb ik in dit leven geleerd van een Surinaamse broeder met roots in India. "Zit in kleermakerszit in een verduisterde kamer, plaats een aangestoken kaars op ooghoogte voor je op zo'n 3 meter afstand, 2 meter is ook goed, en staar 30 minuten lang naar die kaars." Meteen viel mij de overeenkomst op met een verhaal van Roald Dahl van een gokker die op een soortgelijke manier leert door de speelkaarten heen te kijken en daarna alle pokerspellen wint. Anders dan Roald Dahl's gokker echter zie ik nooit de 3 verschillende stadia in een kaars maar ben ik meer op een gedachtentrein als ik mediteer en steevast word ik beloond met een openbaring, een nieuwe uitvinding over het leven. Tegenwoordig mediteer ik 20 minuten, het leven is tenslotte wat sneller geworden dan 16 jaar geleden, en ben dan meer bezig met de toekomstige dag in te plannen en alvast te anticiperen op toekomstige calamiteiten. Ook kijk ik niet per se meer naar een kaars maar soms gewoon voor me uit. En ja, dat komt een beetje op hetzelfde neer waar al mijn stadsgenoten getuige van zijn: ik zit op een bankje ergens op één van de pleinen van Rotterdam voor me uit te staren. Dat is ook meditatie. En eigenlijk is zo alles meditatie voor mij geworden. Of training. Maar dan in de martial arts dus. 

"De open hand kan je hand schudden als vriend of je wang slaan als vijand." 

Ik heb nog steeds emoties. Wel een stuk minder heftig dan vroeger. Dat is voor een groot gedeelte te wijten aan dat mijn grote vragen zijn beantwoord, dat ik met de jaren ouder dus rustiger word, en dat ik gestopt ben met cocaïne snuiven zal er ook wel mee te maken hebben.

"Train jezelf resoluut om vrede te bereiken."

Alles is training. Leef bewust. Vind je eigen antwoorden. En laat je door niemand gek maken. Dan heb je al een hoop vrede. En de vraag is of het wel de juiste levensinstelling is om 100% vrede te willen in je leven. Want wat is een leven zonder peper en zonder zout? Dan kan je net zo goed niet leven en als garnaal geboren worden. 

Ik ben een mens en ik wil leven. En leven kan verdriet betekenen. Maar daar zit schoonheid in. Vind ik.

Boeddha is een profeet die lang geleden leefde. En zijn uitspraken zijn wijs voor dat tijdperk. We leven nu in een andere tijd. De atoom-tijd heb ik begrepen, of de cola-tijd. Nieuwe tijden, nieuwe profeten. Steven Jobs is wel een goede kandidaat. 

Een pakje shag kopen

 Het loopt zo tegen 13.30 wanneer ik, gezeten bij de speeltuin aan de Willem Buytewechstraat, mijn berekeningen overnieuw doe. Ik heb volgens mij genoeg shag in mijn pakje om daar morgenochtend mee te halen en vervolgens op tijd, dus voordat de tabak op is, een nieuw pakje shag bij de supermarkt te kunnen halen. Met de tegenwoordige prijs van 15,80. Dat is niet één rib uit mijn lijf, dat zijn er wel vijf!

De hele dag, eigenlijk al vanaf het opstaan, ben ik bezig met deze inschatting. Dan besluit ik dat ik beter vandaag een nieuw pakje shag kan halen om alle eventuele stress te voorkomen. Stress als onverhoopt de shag toch op is, en stress van maar de hele tijd uitrekenen of ik in de veilige zone zit. Dan is de vraag: doe ik de aankoop tijdens mijn werk of na mijn werk. Ik kijk op mijn horloge. 13.35. Dat is net voldoende om naar de supermarkt te lopen in het Lloyd kwartier. En als ik dat doe bespaart dat weer de moeite en de tijd die het me zou kosten wanneer ik na werktijd ga. Ja, dat doe ik. Resoluut sta ik op. Stop in de eerste de beste vuilcontainer mijn zak want de productie heb ik al gedaan vandaag en de zak bij me dragen houdt me alleen maar op, omdat ik dan gaandeweg toch in een soort van dwangneurose papier ga prikken wat ik onderweg tegenkom. De supermarkt van Albert Heijn is anderhalve straat verwijderd van het speelplein maar ik moet ook plassen. Soms doe ik dat tegen een muur ergens daar in de buurt. Dat is de enigste plek waar je een beetje privé hebt in de wijk. Maar die muur is uit mijn weg en er staat een openbare pisbak bij de achterkant van Eetcafë Verhip. Doelgericht neem ik de kortste weg en steek de Westzeedijk rechtstreeks over daarbij de looppaadjes negerend en hopende dat ik met mijn blote benen, want lopend in een korte broek vandaag, niet ergens brandnetels tegenkom. Daar heb ik geluk bij en schadevrij doorkruis ik de 5 meter bush op de dijk van de Westzeedijk. Even omlopen om de heg van Eetcafé Verhip naar waar ik weet dat op die plek een gat is in de omheining zodat ik gewoon door kan lopen inplaats van een hele heg te moeten bestijgen. Daar is de veilige haven en opgelucht loos ik mijn plas in de pisbak erop lettend dat ik uit het gezicht van klanten van het eetcafé ben. 

De druk is van me af. Qua tijd zit ik ook goed volgens mijn raming. En ik loop dan ook rustig verder naar de Albert Heijn. Zoals altijd hang ik mijn vuilnisring waar de vuilniszak om heengaat, in de vuilnisbak voor de supermarkt, want daar zitten bacteriën aan en die wil je niet meenemen in de supermarkt, maar ik hou wel de prikker bij me. Onverlaten kunnen deze namelijk jatten als ik die onbeheerd buiten laat staan. Voor de prikker schijnen ze op de zwarte markt 5 euro te kunnen krijgen. En aangezien ze tegenwoordig voor 15 cent al in een vuilniscontainer kruipen zie ik ze ook wel weglopen met mijn prikker, waarna er door mijn baas 5 euro op mijn loon wordt ingehouden op een dagloon van 9 euro en dat met een maximale prestatie van 18 euro waar ik met mijn boekhouding vrijdag, zaterdag en zondag van moet eten. De prikker neem ik dus mee. 

Het voordeel van tabak halen bij de Albert Heijn is dat je op een schermpje kan meekijken wat de kassier afrekent. Voor het geval het fout gaat. Het gaat regelmatig fout. Verkeerde shag, dubbel afrekenen, of minder geld terug geven dan waar ik recht op heb. En voor mij telt elk dubbeltje op het moment. En zelfs al is dat niet het geval. Ik vind het een vorm van disrespect. Een vorm van stelen. En daar hou ik niet van. Want het is ook symptomatisch voor hoe je voor de rest in de maatschappij wordt behandeld. Onbeschoft tot zelfs verbale en lichamelijke agressie. Door misbruik tegen te gaan bij de kassa voorkom ik dus ook andere wantoestanden. En inderdaad, het gaat weer fout. Ik krijg tipjes inplaats van vloeitjes. Dat zie ik omdat ik opeens 40 cent meer moet afrekenen dan mijn berekening. Zo ver is het al gekomen. Dat ik van tevoren een berekening moet maken hoe hoog de bon zal zijn zodat ik merk bij een afwijkend bedrag dat ze me weer proberen te belazeren. De kassier doet alsof het per ongeluk is, kan zijn kan niet zijn, en herstelt zijn fout, waarop ik de supermarkt weer schadevrij uitloop, weliswaar met een legere bankrekening, maar er zijn niet de gevreesde calamiteiten gebeurd. Dus deze veldslag heb ik netjes afgerond. 

Ik ga zitten op een bankje in de buurt en laat me zelf even helemaal bijkomen van al de stress van het kopen van een pakje shag, waarbij de langslopende vrouwen het goede medicijn zijn tegen deze remedie. Even later meld ik me af op kantoor en fiets naar huis. 

Vandaag is een goede dag.  

Wegen zijn gemaakt om op te reizen en niet voor bestemmingen.

 道路是為旅程而不是目的地而修建的。Confucius

Een variant op deze uitspraak van Confucius of Oosterse wijsheid zo u wilt, is: de reis is belangrijker dan het doel te bereiken, of, de reis is belangrijker dan aankomen.

Laten we dit eerst letterlijk bekijken. Reizen met de trein naar Wenen is leuker dan in Wenen aankomen en daar verblijven. Nu heb ik heel wat gereisd. Te voet, per bus, trein en vliegtuig. En zeker reizen kan leuk zijn. Maar wel tot een punt. Als je 9 uur in een sardienenkistjes zit zoals een vliegtuig, met allemaal zwetende mensen direct om je heen geplaatst die dan ook nog de hele tijd aan het zeiken zijn, dan valt de reisvreugde wel mee. Maar ik heb zeker wel mooie treinreizen meegemaakt. Of voettochten. Meestal is een half uur voor mij wel zat en dan begint het reizen me aardig te irriteren. Mijn copingtechniek is dan gewoon niet teveel na te denken en zeker niet over de irritatie of verveling maar gewoon het licht uitdoen in mijn bovenhoofd en in de leegte staren totdat de reis voorbij is. Het lijkt me duidelijk dat ik het dus niet eens ben met de letterlijke betekenis van deze uitspraak, hoe ideëel die ook klinkt. Wat mij betreft worden er portals uitgevonden en dan staat er eentje bij mij op de hoek van de straat, en dan toets ik in dat ik in New York wil zijn en hup, ik ben in New York en als ik in Toulouse of Nairobi wil zijn is dat ook niet meer dan wat typen gevolgd door 1 stap en hup, daar ben ik dan. Laat die reis maar lekker zitten. Het gaat er voor mij echt om mijn bestemming te bereiken. 

Vroeger moesten de mensen lopen, of als je heel veel geluk had kon je met de koets meerijden. Het probleem was eigenlijk nog geen eens het vervoermiddel, het probleem was dat er geen wegen waren, en geen bruggen. Dus wat wij nu allemaal voor vanzelfsprekend nemen, even in 12 minuutjes van Dordrecht naar Rotterdam was vroeger een reis van 2 dagen. Je ziet het nog weleens terug bij die reisprogramma's als ze wel eens even Afrika zullen doorkruisen met een auto. Dat gaat een tijdje goed als je vertrekt van Casablanca of Addis Ababa, maar zo tegen de tijd dat je ergens in de Congo komt of Mali dan wordt het een beetje een hopeloze onderneming en slechts bij gratie Gods kunnen de reizigers dan hun weg vervolgen of wat dan weg genoemd wordt. Tenminste dat zijn de mensen die het gelukt is. Ik denk dat als je zo'n reis hebt volbracht dat je dan wel met enige trots je bestemming bereikt. Zo van: ik heb toch mooi die weg afgelegd, bedwongen. En zo was het vroeger dus ook in Europa, alleen had je bij ons meer struikrovers dan in het huidige Afrika. Maar dat tekent ook de mentaliteit van de toenmalige bewoners van Europa waardoor ze later zowat de hele wereld hebben veroverd. Ik dwaal af. Dwaal af van de reis van dit blog. 

Wegen zijn gemaakt om op te reizen en niet voor bestemmingen.

De bestemming bestaat al. Dus daarvoor hoeft een weg niet gemaakt te worden. Confucius heeft zondermeer gelijk dat de essentie van een weg is dat die gebruikt wordt om te reizen. Maar de reis zelf is begonnen om de bestemming te bereiken, dus hieruit redenerend is de weg wel degelijk gemaakt om de bestemming te bereiken. 

Denken we figuurlijk dat de weg naar een doel belangrijker is dan het doel zelf dan kunnen we zeggen dat zonder de weg het doel sowieso niet bereikt kan worden. Als ik Chinees wil spreken zal ik Chinees moeten leren. Ik kan niet zomaar van het ene op het andere moment Chinees spreken en ook al zou dat kunnen wat is de waarde dan nog ervan. Is het niet veel leuker om iets onder de knie te krijgen waarvoor je jarenlang hebt lopen trainen, zweten, zwoegen, en tot diep in de nacht studeren. Voor sommige talenten lijkt het of dansen of wiskunde hun maar komt aangewaaid. Maar juist voor die gemiddelde student die keihard moet werken om zijn discipline enigszins te beheersen, zouden we respect moeten opbrengen. Het is niet zozeer het doel, de bestemming, van meesterschap dat we moeten waarderen, het is de inzet die iemand opbrengt, de reis dus, om een kunde te leren, die we juist zouden moeten prijzen. En ik denk, zo even vrijuit denkend vanuit mijn vingers die typend over het toetsenbord gaan met mijn gedachten als een verlengstuk van de woorden die op het computerscherm verschijnen, dat we hier precies de essentie mee aanduiden van Confucius. We moeten respect hebben voor de inspanning die iemand moet verrichten om iets te volbrengen en niet zozeer kijken naar wat hij volbrengt. Hulde aan de werker dus.

Daar kan ik het helemaal mee eens zijn. Ik zal u vertellen dat op het moment bouwvakkers werken in mijn straat. Daar ben ik jaloers op. Ik zit alleen maar een beetje met mijn vingers wat te dansen daarbij een toneelstuk opvoerend als pretentieuze charlatan, terwijl die bouwvakkers eerzame lichamelijke arbeid verrichten. Elke dag weer. 

Confucius is het met me eens. 

Confucius en ik zijn helaas in de wieg gelegd om denkers te worden. Dat wordt wel gewaardeerd in de moderne maatschappij. Maar zelf weten we wel beter. Bouwvakkers en al die anderen die zich elke dag in het zweet werken, schoonmakers, bakkers en havenarbeiders, die zouden op de voorpagina moeten staan. En ik denk dat Tom Cruise dat wel met me eens is. 

Mea culpa

 Mijn schuld

Het is vandaag niet één van de helderste momenten van deze week. Maar dit artikel staat op de agenda dus gaat het geschreven worden. 

Mea culpa is het meest bekend als onderdeel van het confiteor ook wel schuldbelijdenis genoemd van de Rooms-Katholieke Kerk. Regelmatig heb ik de mis bijgewoond en daaraan meegedaan maar wanneer de woorden "mea culpa" ( door mijn schuld ) moesten worden uitgesproken houd ik altijd mijn mond dicht. Ik heb geen schuld. Ik ervaar geen schuld. Of de daaraan gekoppelde zonde. In de woorden van de oorspronkelijke Godfather Salvatore Luciana a.k.a. Lucky Luciano: "Alles wat ik gedaan heb, voelde ik me gerechtvaardigd toe." Dus waarvoor zou ik mea culpa zeggen. Ik zou liegen. En liegen is wel fout.

 

Wel heb ik spijt. Van ondoordachte daden. Van acties waar ik voornamelijk met mezelf bezig was en niet aan de ander dacht. Met name die keer dat ik een knuffelbeer weggooi van mijn vriendin en die vervolgens in tranen ernaar zoekt. Of die keer wanneer ik tegen mijn vriendin ( een andere weer ) zeg dat ze niet kan dansen waardoor ik haar zo kwets dat die relatie nooit meer goed is gekomen. Of die keer dat ik een vriendin tot huilen breng omdat ik op dat moment liever met een andere vrouw ben dan met haar. Ook dat is nooit meer goed gekomen. Dat had ik graag beter willen doen. Daar heb ik spijt van. Maar gedane zaken nemen geen keer. Dus leef ik met mezelf met de zelfkennis dat ik soms een behoorlijke egoïstische ploert kan zijn. En dat probeer ik dan maar beter te doen. Maar schuldig? Nee, dat niet.

Regelmatig, te regelmatig, gisteren nog, verlies ik met schaken van de computer. Verliezen met schaken is altijd een beetje sterven. Ook al is het van de onoverwinnelijke computer. Het ligt aan mij, vind ik. Niet intelligent genoeg. Niet genoeg doordenken. Te weinig oefenen. Soms ga ik zitten tegenover de computer en spreek met mezelf af dat ik pas opsta als ik de oplossing gevonden heb. De laatste tijd geef ik echter vrij snel op of meen ik de oplossing te hebben gevonden, hoewel ik best weet dat als ik iets verder doordenk er geen oplossing in de gevonden oplossing zit. En dan blijkt de oplossing altijd te zitten in net die ene zet waar ik niet aan gedacht heb. Hoe kan ik zo dom zijn denk ik dan wanneer ik de oplossing voorgeschoteld krijg van de computer. Maar je weet als je tegen de computer speelt dat je gaat verliezen. Is dat mijn schuld? Het is mijn schuld dat ik niet beter speel maar ik heb wel andere zaken aan mijn hoofd dan al mijn tijd aan een schaakstudie te besteden. Het is mijn schuld dat ik niet ver genoeg doordenk maar het is moeilijk om door de mist in mijn hoofd te prikken. Als kind won ik voortdurend met schaken, ook van volwassenen, al verdenk ik die, inmiddels ouder geworden, dat ze me lieten winnen. De vrienden waar ik op latere leeftijd mee schaak speelde hadden daar geen last van. Die wonnen triomfantelijk van me. Keer op keer. Het zit hem vooral in het feit van niet genoeg doordenken en momenten van concentratie verlies waardoor ik voor de hand liggende zetten volledig over het hoofd zie. Is dit mijn schuld? Het sop is de kool niet waard. Waarvoor zou ik me druk maken dat ik verlies met een spelletje. Ik heb me toch geamuseerd. En meestal ook weer wat geleerd. Het is niet zozeer het spel wat me interesseert tegenwoordig maar de gedachte achter het spel. Wie is de persoon tegen wie ik speel en wat zijn diens gedachten als hij speelt. Hoe is de mens in actie. 

In de moderne versie van het gebruik van mea culpa wordt het niet zozeer gebruikt als bekentenis van dat men een zonde heeft begaan, maar meer dat men nalatig is, een fout heeft gemaakt waardoor andere zaken ook fout verliepen. Een oorzakelijk verband dus in plaats van lijdend. 

Daar kan ik me wel in vinden. Zeker, ik heb fouten gemaakt. Al zijn die fouten dan ook weer juist goed in de orde van alles. Mijn score is 80/20. 80% juist, 20% onjuist. Door constant werken aan mezelf meen ik dit naar 95/5 te hebben geleid. Je werkt aan jezelf, zelfverbetering, omdat fouten maken, een beetje zoals verliezen met schaken, aanvoelt als sterven. Voel ik de pijn niet van de fout dan is het vaak weer een ander die wel die pijn voelt en daardoor teruggekoppeld voel ik de pijn toch. Het voelt ook als falen. Hoe kan ik nu precies verwoorden waarvoor ik geen fouten wil maken. 

Ik denk weer terugdenkend aan mijn kindertijd dat het niet zozeer het slechte gevoel is waardoor fouten vergezeld gaan wat mij motiveert maar meer het goede gevoel wat je krijgt als je alles goed doet. Dit is wel een openbaring voor me. Deze vondst is één van de redenen dat ik schrijf. Telkens maar weer meer zelfkennis door het neerpennen van mijn gedachten. Ik raad het een ieder aan. Want als je gedachten in je hoofd zitten is er geen plaats voor nieuwe gedachten. En juist door neerschrijven kan je je reis verder vervolgen. Kan je weer verder trekken naar weer een andere stad in weer een ander land. Je gedachten staan op papier, kunnen altijd nagekeken worden, en dus is er plaats voor nieuwe, leidt het ook tot nieuwe gedachten. En kan je verder trekken. Sommigen vinden het juist fantastisch om te blijven hangen in hun gevoel. Daar is ook iets voor te zeggen. Daar ben ik ook geweest. Maar zelf ben ik verslaafd aan ontwikkelen. Telkens maar weer beter worden. Of in ieder geval meer. Meer is natuurlijk niet altijd beter. Maar het voelt wel goed aan. En dat is prettig. En prettig is leuk. Dus eigenlijk ben ik met schrijven gewoon leuke dingen aan het doen waar ik de rest van mijn verdere leven alleen maar voordeel van kan hebben.

De openbaring: hoewel ik meen ongevoelig te zijn voor complimenten komt mijn gedrag welzeker voort uit de wens om te behagen. 

Fijn. Zelf wentel ik me graag rond in het gevoel van een miskende artiest te zijn maar mijn motivatie is gewoon dat ik een allemansvriend ben en dan te beginnen met mezelf. Dat voelt als zwakheid aan. Maar mijn specialisatie is om van mijn zwakheden mijn kracht te maken. En met deze zwakheid zal dat makkelijk lukken. 

Mea culpa. 

Veni, vidi, vici

 Ik kwam, ik zag, ik overwon. Veni, vidi, vici.

Voor mij heeft deze uitspraak een bijzondere betekenis daar een variant van deze Latijnse spreuk ( veni, vidi, fietsie ) de kop was van een artikel op de voorpagina van de krant De Dordtenaar waarin werd geschreven over mijn eerste arrestatie en dat dan vanwege een fietsendiefstal. Ik had de voorpagina gehaald! Weliswaar niet met mijn beste gedrag maar voorpagina is voorpagina. 

Veni, vidi, vici is een uitspraak van Julius Caesar, de adoptieve vader van Keizer Augustus. Het is waarschijnlijk de meest bekende spreuk in het Latijn en volgens mij kom je die zeker tegen in de strip Asterix & Obelix waar Julius Caesar één van de bijrollen speelt. Julius Caesar schreef deze woorden in een brief naar Amantius, een vriend van hem, naar aanleiding van de zeer snelle overwinning op Phamakes II, koning van Pontos ( een rijk rond Anatolië ) bij de Slag bij Zela 47 B.C. 

Een tekenend verhaal over Julius Caesar is dat hij toen hij eens gegijzeld werd door piraten, hun doodleuk verteld dat hij hun allemaal zou doden wanneer hij zou vrijkomen. De piraten lachtten hem uit. Maar 38 dagen na zijn vrijlating ondernam hij een strafexpeditie en kwam zijn belofte na.

Julius Caesar groeide door om een bekwaam generaal te worden en werd de eerste Romein die het volk van Rome alleenheerser wilde maken. De term die nu zoveel negatieve bijklanken heeft komt voort uit het Romeinse woord daarvoor: dictator. De senaat, zeg maar de regering van Rome, gaf hem opdracht, toen hij terugkeerde van Frankrijk, om zonder leger Italië binnen te trekken. Als een gewoon burger en dus niet als generaal en met een leger dat de macht had om Rome zijn wil op te leggen. Toch trok Julius Caesar de rivier de Rubicon over en verklaarde daarmee de oorlog tegen de senaat. Die vervolgens weinig kon doen. Want ja, wat moeten een paar ongewapende oude mannen nou doen tegen een tot de tanden gewapend leger. 

Julius Caesar heeft een affaire gehad met de beroemde koningin Cleopatra van Egypte, Hij heeft ook onze kalender ingevoerd, de Juliaanse kalender. En heeft zowat het volledige Middellandse Zeegebied veroverd. 

De senaat was echter fel tegen zijn alleenheerschappij, daar eerdere koningen van Rome ( voor de senaat was een dictator gelijk aan de titel van koning ) een zeer wreed bewind hadden gevoerd en er dus ook, hoezeer Julius Caesar ook bezweerde een rechtvaardig heerser te zijn, van hem niets goeds zou komen. Er werd dan ook een moordaanslag gepleegd waarbij op typisch Italiaanse wijze Julius Caesar door alle samenzweerders messteken kreeg toegediend. Een moord in vereniging. Bij de moord op Julius Caesar was zelfs zijn aangenomen zoon betrokken. En daar ontlenen we een andere gevleugelde uitspraak van Julius Caesar van: "Et tu, Brutus?" ( ook gij, Brutus ( de naam van zijn aangenomen zoon )). Welke naam we ook kunnen terugvinden in ons taalgebruik, een bruut, verwijzend naar de naam Brutus, is namelijk een onbeschaafd, ruw persoon.  

Julius Caesar is gewroken door zijn andere zoon Octavianus. Die daarmee niet alleen wraak nam maar ook meteen de heerser van Rome werd en vanwege zijn uitstekende manier van heersen tot eerste keizer werd benoemd door het volk en de senaat van Rome. Hij is tevens de op één na rijkste man in de historie van de wereld geweest en gaf in die hoedanigheid veel uit aan goede doelen en om de omstandigheden van de burgers van Rome te verbeteren. Maar ik dwaal af. Dat is weer een ander verhaal.

Veni, vidi, vici. Hij kwam, hij zag, hij overwon en wat later werd hij overwonnen. Het kan verkeren in deze wereld.